Richtlijn borstkanker individueler met meer aandacht voor kwaliteit van leven

In 2018 zijn verschillende modules van de richtlijn Borstkanker herzien. In de nieuwe richtlijn zijn onder meer nieuwe geneesmiddelen en screeningsadviezen voor nieuwe mutaties van borstkanker opgenomen. Ook zijn er aanpassingen gemaakt in de modules over screening, diagnostiek, risicoprofilering en genexpressieprofielen en de systemische behandeling van gemetastaseerde ziekte. Daarnaast is er meer aandacht voor behandeling op maat, kwaliteit van leven en voor gedeelde besluitvorming met de patiënt. Door de richtlijn modulair te herzien wil NABON ook in de toekomst gemakkelijker en sneller updaten aan de hand van de nieuwste inzichten.

‘We zijn duidelijk op weg naar een beleid van meer individuele behandeling, met minder behandeling als dat kan en alleen meer als dat echt nodig is’, zegt Carolien Smorenburg, voorzitter van de richtlijnwerkgroep en werkzaam als internist-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoek.

Gedeelde besluitvorming

In veel meer situaties is expliciet toegevoegd: overleg samen met de patiënt. Dat is belangrijke winst’, aldus Désirée Hairwassers, patiëntenbelangenbehartiger namens Borstkanker Vereniging Nederland en betrokken bij de totstandkoming van de richtlijn. ‘Het zijn de momenten waarop de arts de vraag moet stellen: wat is belangrijk in uw leven? De één grijpt ieder procentje extra kans op overleving aan, ook al heeft dat grote invloed op zijn of haar stemming, energieniveau of seksleven. Een ander maakt een andere keus. Daar kun je geen algemene aanbeveling voor doen.’

Belangrijke wijzigingen

De screeningsadviezen zijn uitgebreid voor nieuwe mutaties in borsttumoren (onder meer CHEK2 en PALB2).
Er ligt meer nadruk op gedeelde besluitvorming.
Het loco-regionale beleid bij zowel de primaire behandeling als na neoadjuvante therapie en operatie zijn uitgebreid herzien. De indicaties voor okselklierdissectie zijn afgezwakt, radiotherapie wordt specifieker gegeven en er zijn meer individuele opties opgenomen.
Het preventief weghalen van de eierstokken (ovariëctomie) als onderdeel van hormonale therapie wordt niet meer aanbevolen als eerste keus omdat dit ingrijpende en onomkeerbare effecten heeft.
Er worden aanbevelingen gedaan voor het systemisch beleid bij recidieven.
In de richtlijn staan voor het eerst ook interventies bij seksualiteit, vermoeidheid en de impact van kanker op het gezinsleven.
Nieuwe manier van actualiseren richtlijn
De revisie van de richtlijn Borstkanker is op initiatief van de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV), in afstemming met NABON en met ondersteuning van het Integraal Kanker Centrum Nederland (IKNL) uitgevoerd op basis van knelpunten uit het veld.

Richtlijnwerkgroep

De oude richtlijn was van 2012. In de tussentijd zijn er veel ontwikkelingen en nieuwe inzichten bijgekomen. In de herziene richtlijn zijn die bij elkaar gebracht en na goedkeuring van alle betrokken wetenschappelijke verenigingen voor iedereen online beschikbaar gemaakt. De revisies zijn uitgevoerd door een werkgroep bestaande uit afgevaardigden van meerdere wetenschappelijke- en beroepsverenigingen, NABON en van patiëntenorganisatie BVN. Voor de volledige lijst van betrokkenen verwijzen wij u graag naar de richtlijn op www.oncoline.nl en www.richtlijnendatabase.nl.

De richtlijn wordt vertaald in beslisbomen voor digitale beslisondersteuning voor medisch specialisten. Deze beslisbomen worden aangepast aan de laatste versie van de richtlijn Borstkanker. Dit digitaal behandeladvies conform de richtlijn, op basis van beslisbomen is december 2018 beschikbaar gekomen op Oncoguide.nl.

Lees ook over de herziening van modules van de richtlijn Borstkanker.